Havuz suyu; klorlanmış ve arıtılmış şebeke sularından, kuyulardan sağlanır. Bu yüzdendir ki, kullanacağımız havuz suyunu ilk haliyle korumak için kimyasal ürünler kullanılmalıdır.Fakat havuz suyuna sadece kimyasallar vermek yeterli değildir. Havuzların yapımı da bir hayli önemli hususlar içeren bir konudur. Yapımında hangi tür taşın kullanılacağı, boyutu, derinliği ve sistemi çok önemlidir.
Ülkemiz’deki havuzlar da genelde klorlu havuzlardır. Çok az havuzda ozon takviyeli dezenfeksiyon yapılmaktadır. Yüzme havuzu bakımında sağlık bakanlığından onaylı dört temel kimyasallar vardır. Bunlardan birinci temel madde PH dengeleyicidir. Bunun için de genelde ph düşürücü kullanılıyor.
Çünkü ph genellikle yükselme eğilimi gösteren bir su parametresidir. İkinci temel madde klordur. Üçüncü temel madde yosun gidericidir. Sıvı olarak suya katılıyor. Dördüncü temel madde ise sıvı topaklayıcısıdır. Bu madde ufacık olan, gözle çok zor görülebilen partikülleri bir araya getirip kum filtresine takılmalarını sağlıyor. Böylelikle daha berrak bir su elde ediliyor.
Kabaçam Çevre Danışmanlık, Olimpik ve Yarı Olimpik Yüzme Havuzları’nın yapımı, kurulumu ve işletime alınmasına kadar olan süreci ivedilikle ve özverili bir çalışmayla yaparak müşterilerimizin taleplerine doğru cevaplar veriyoruz.
Aynı zamanda havuz kimyasalları tedarik ederek ve uygun dozajlamalar yaparak, müşterilerimizin yüzme havuzu konusuna tek elden danışmanlık yapıyoruz.
HAVUZ PROJE VE PLANLAMA HAKKINDA GENEL BİLGİLER :
Yüzme havuzları betonarme kesitin belirlenmesinde, inşai ve statik gerekliliklerin yanı sıra yapılacak kaplama malzemesi de hijyen açısından önemlidir. En baştaki havuz proje safhasında detay hazırlarken çalışmalar bu konular dikkate alınarak yapılır ise daha sonraki aşamalarda karşılaşılacak sorunlar en aza indirgenmiş olur. Yani havuz betonarme yan kesit ile özel porselen havuz tutamak ve kaymazların mükemmel uyumunu sağlamak için SANTEK A.Ş. ile temasa geçip, teknik proje ofisine danışılması tavsiye edilir.
Yüzme Havuzu suyunun düzgün taşması ve temizlenebilmesi için, kesitte verilecek eğim çok önemlidir. Buna göre havuz kenarı ile taşma kanalının arasında %5 eğim havuz suyunun düzgün taşmasını, böylece yüzeyde biriken pisliklerin toplanmasını sağlayacaktır. Bir diğer %2’lik eğim ise havuz taşma kanalının diğer tarafında ters yönde yapılır. Bu eğimin amacı havuz çevresi yürüme alanındaki kirli suyun havuz suyuna karışmasını önlemektir. Burada önemle hatırlatılması gereken bir diğer konu ise, suyun havuzun dört bir yanından eşit olarak taşabilmesi için tutamak ve kaymaz tespitinin bir nivo yardımı ve uzman kişiler tarafından yapılmasıdır. Aksi taktirde su, eşit olarak taşamayacağı için hem havuz estetiği sağlanamayacak hem de su bazı bölgelerde yeterince temizlenemeyecektir.
BETONARME :
Hafriyat yapılıp, blokaj serilirken havuzun çevresinde dışarıdan gelecek suların uzaklaştırılmasını sağlayacak havuz drenaj hattı unutulmamalıdır.
Havuzun zemini ve perdeleri dökülürken, bütün hidrolik bağlantılar, deşarj rögarları, PVC borular, süzgeçler, su altı aydınlatma armatür kovaları ve gerekli her türlü beton geçiş parçaları yerine yerleştirilmelidir.
Havuz içinde yapısal ekler (dilatasyon) yapılmasından kaçınırken, havuz çevresinde dilatasyon derzi bırakılması çoğu zaman gereklidir. İçi su dolu havuz ile çoğu zaman toprağa oturan çevre koridor ve terasların statik çalışması farklı olduğundan dilatasyon yapılması gereklidir. Dikkat edilmesi gereken önemli konulardan biri de bu yapısal ekler hiçbir zaman malzeme ile kaplanmamalıdır. Bu ek yerleri elastik silikon gibi malzemeler ile sızdırmaz hale getirilmelidir.
Yüzme Havuzlarında su izolasyonu açısından beton dökülmesi aşamasında soğuk derz bırakılmaması, bırakılması durumunda soğuk derzlerde su tutucu bant vb. önlemler alınmasına dikkat edilmelidir.
Beton döküm aşamasından sonra yüzeyde sıva ve şap ile düzeltme işlemine ihtiyaç duyuluyor ise sıvanın mümkünse katkı ile hazırlanması ve kalınlığının 8-15 mm yi geçmemesi gerekir. Daha büyük düzeltme beton kalınlıkları beton yüzeyinden kopmalara sebep olabilir.
Betonarme aşamasında havuz ölçülerinin doğruluğu çok önemlidir. Özellikle müsabaka havuzlarında (olimpik yüzme havuzu, yarışma ve su topu havuzları vs.) yarışma yapılabilmesi için yüzme federasyonu tarafından yapılacak kontrol ve onaya gerek vardır.
SU YALITIMI :
Yüzme Havuzu ve Süs Havuzlarında havuz yüzeyine uygun bir su yalıtımı yapıldıktan sonra su sızdırmazlığını kontrol etmek ve kaplama malzemesi yapılmadan önce muhtemel bir su kaybı varsa bunu engellemek amacı ile havuzun içine su doldurulur ve beklenir. Havuzun su dolu olarak 15 gün beklemesi gerekmektedir. Ancak bu süre bir haftadan az olmamalıdır.
HAVUZ KAPLAMA
Havuzların kullanımı sırasında temizleme işlemini kolaylaştırmak ve hijyen olması için havuz tabanını ve duvarını birleştirmek yerine iç ve dışbükey özel birleştirme parçalarının kullanılması tavsiye edilir. Yüzme havuzlarının kenarında sıralanan özel kesitli porselen ürünler tutamak olarak sınıflandırılmaktadır. Bu malzeme özel bir üretim ve pişirme ile mükemmel kimyasal, fiziksel ve mekanik özellikler göstermektedir. Öncelikle tutamak ve kaymazlar havuzun ilgili kısımlarına istenilen formda tek tek koyulmalı ve istenilen eğimler elde edilinceye kadar ayarlanmalıdır. Bu eğim havuzun her tarafında eşit olmalı ve bu da bir nivo aracılığı ile sağlanmalıdır. Bu kontroller uzman kişiler eşliğinde yapılmalıdır. Kaymaz ve tutamaklar arasındaki 5 mm'lik derz muhafaza edilerek tutamakların havuz içine gelen kısımlarının düzgünlüğüne dikkat edilerek ürünler yapıştırılmalıdır.
Unutulmamalıdır ki, başarılı bir uygulama işlemi yalnız malzemenin kalitesine bağlı değildir. İşlemin nasıl ve kimler tarafından yapıldığı da malzemenin kalitesi kadar önemlidir.
Yapıştırıcı tamamen kuruduktan sonra malzemeler arasındaki derz boşlukları tamamen boşaltılarak, fleksible, latex veya epoksi bazlı yarı elastik bir derz dolgu malzemesi ile doldurulur. Su, hava ve diğer çevre etmenlerinden etkilenmemesi için asla normal derz dolgu malzemesi kullanılmamalıdır. Uygulama ardından temizlik işlemi hızla ve itina ile yapılmalıdır. Havuz temizlik işleminin itina ile yapılmaması veya geç yapılması durumunda malzemeler üzerinde kalan artıkları temizleyebilme imkanı bulunmamaktadır.
Havuz kaplama işlemlerinin bitmesine müteakip inşaat işlerinden sıçrayacak kirlerden kaçınmak ve döşeme alanını korumak için plastik bir örtü kullanılması tavsiye edilir.
Havuz malzeme döşeme işlemi bittikten sonra çevresinde demir kesme vb. işlemlerin yapılmaması gerekmektedir. O anda belli olmasa bile belli bir süre sonra malzemeler üzerinde demir çapaklarının zararları gözlenmektedir.
Havuza su, ancak inşaatı, mekanik ve elektrik tesisatları tamamlanıp bahçede gübreli toprak serme ve çim ekleme işlemleri de bittikten sonra doldurulmalıdır.
HAVUZ BAKIMI HAKKINDA
Filtrasyon ve dezenfeksiyon sistemi standartlara uygun olarak yapılmış ve iyi bakılan bir yüzme havuzundaki su deniz suyundan daha temizdir. Ancak pek çok havuzda yeterli bakım sağlanamamaktadır. Kamuya açık havuzlarda yüzenler hijyenik önlemlere mutlaka riayet etmelidirler. Yüzme havuzuna güneş yağı ile girilmemeli ve mutlak surette havuza girmeden önce duş yapılarak iyice temizlenilmeli, ayaklarının dezenfektanlı sudan geçirilmesi temin edilmelidir. Mümkünse havuz kullanıcılarının fotoselli zorunlu duştan geçerek havuza girmesi sağlanmalıdır.
Yüzme havuzlarının periyodik bakımları zamanında yapılmalı ve havuz suyu mutlak surette sağlıklı bir ortama kavuşturulmalıdır. Çok kullanıcılı büyük yüzme havuzları haftada bir gün yüzenlere kapatılarak dinlendirilmeli ve haftalık bakım yapılmalıdır. Yüzme havuzlarını kullananların bilgilendirileceği özel bilgi panosunda havuzun bakımını üstlenen firma veya kişilerin isimleri, kullanılan kimyasal maddelerin cinsi ve markaları ile benzeri hususlar yer almalıdır. Havuz suyu kışın boşaltılmamalıdır. Kışın havuzların suyu dolu olarak bırakılmalı ve kışlık bakım kimyasalları ( poolwic vs. ) kullanılmalıdır.
Havuza doldurulacak suyun temizliğinin yanı sıra pH değerinin de 7,2 ile 7,6 arasında olmasına ve UHE talimatı verilerini sağlamasına dikkat edilmelidir.
Havuz suyunun sirküle edilmesine başlanıp dezenfeksiyon için şok dozlama yapıldıktan sonra ancak ertesi gün sudaki kimyasal oranı dijital veya manuel test kiti ile kontrol edilmeli ve değerler normal ise havuza girilmelidir.
Unutulmamalıdır ki, sağlıklı, hijyenik ve temiz bir havuzda yüzmek ancak doğru ve düzenli bir bakım ile mümkündür.
HAVUZ KIŞ BAKIMI
- Özellikle kış şartlarının sert geçtiği bölgelerde kışın açık havuzların dolu tutulması tavsiye edilir. Böylece dış etkenlere karşı havuz yüzeyi ve yapısı daha iyi korunur. Yüzme Havuzunu toprakta bir kayık gibi düşünürsek toprakta olabilecek yer değişikliklerinden kayık etkilenecektir. Havuzun içindeki su, havuz yüzeylerine yaptığı basınçla bu etkilere karşı direnç sağlar ve betonarmeyi korur.
- Kışın don olabilen bölgelerde yapılan havuzların iç kaplamalarında veya su emme özelliği çok düşük olan porselen havuz kaplama malzemeleri kullanılmalıdır.
- Dolu havuz dış etkilere karşı daha duyarlı olacağı gibi, yabancı maddelerin havuz içine düşmesi dolayısıyla havuz kaplamasının zarar görmesi de söz konusu olamaz. ( Ölü yapraklar, toz vb. şeyler havuz kaplama yüzeyinde leke yapabilir. )
Ayrıca havuzun kış boyu bakımının yapılması havuzun sezona hazırlanmasında maddi ve manevi daha az bakım gerektirir.
Açık yüzme havuzlarında kışın ve ısının "0" °C' nin altına düştüğü zaman oluşacak "don" kaplama malzemelerinin zarar görmelerine neden olabilir. Donun olumsuz etkilerini yok etmek için bazı önlemler almak zorunludur:
- Havuz suyu yüzeyinden yaklaşık 30 cm aşağı indirilir.
- Havuz yüzeyinde oluşabilecek buz tabakasını önlemek için havuz suyu yüzeyine esnek buz basınç yastıkları ve don önleyici kış koruma tüpleri asılır. (Buz basınç yastıkları sayısı havuzun alan büyüklüğüne bağlı olarak belirlenir ve özel bir dizayn ile yerleştirilir.)
- Dolu bırakılan havuzlarda ilkbahar temizliğini kolaylaştırıcı önlemler alınmalı yani yosun oluşumu ve kireç çökmelerinin önlenmesi gerekir. Kış koruyucusu ve kışlık bakım kimyasalları ( poolwic ), havuz suyunu kış boyunca koruyan, ilkbahar temizliğine kolaylık sağlayan, yosun oluşumunu, kir ve kireç çökmelerini önleyen bir dezenfektan malzemesidir.
- Havuz suyu; havuz dip emişten emilerek sirküle edildikten sonra 10-15 °C ısıtılarak havuza verilir. Sirkülasyon normal işletme koşullarının yaklaşık dörtte biri seviyesinde yapılır.
- Yukarıdaki dört önlem alındıktan sonra ek olarak havuz üstü branda veya ısı korumalı branda benzeri örtü malzemesi ile kapatılabilir
YÜZME HAVUZU TÜRLERİ :
Yüzme Havuzları; yüzme amaçlı, eğlence amaçlı, sağlık ve spor amaçlı ve banyo almak için yapılan tesislere verilen addır. Tesis donanım ve sunuya göre;
Kapalı Yüzme Havuzları : Yapay, üstü kapalı su yüzeyleridir. Havuz suyu ısıtılarak tüm yıl boyunca kullanılabilen havuzlardır.
Açık Yüzme Havuzları : Yapay, üstü kapatılmamış su yüzeyleridir. Yalnızca bahar ve yaz aylarında kullanılabilirler. Havuz suyu ısıtılarak kullanım süresi uzatılabilir.
Doğal Yüzme Havuzları : Doğal su yüzeyli yüzme alanlarıdır ( deniz, göl, nehir yüzme alanları, nehir obruklarında yüzme alanları. ).
Kaplıca, Tedavi ve Tıbbi Yüzme Havuzları : Rejenerasyon, tedavi ve rehabilitasyon için öncelikli olarak yararlanılan yüzme havuzlarıdır. Bunlar da özel havuz türleridir, havuz sularının öneminin yanı sıra ilave tedavi donanımları da düşünülmelidir.
Yüzme Havuzları Kamu Yüzme Havuzları, club yüzme havuzları, ticari işletilen yüzme havuzları, özel yüzme havuzları ( bireysel, aile yüzme havuzları ) olarak sunulur. İşletme ve yararlanımına göre şu şekilde ayrılırlar;
Okul Yüzme Havuzları : Genelde okul yüzme sporu ve yüzme eğitimi amacı ile yararlanılan yüzme havuzları. Genel olarak küçük boyutları ve özgün derinlikleri vardır.
Profesyonel Yüzme Havuzları : Profesyonel yüzücüler tarafından tamamen ve genelde yararlanılan yüzme havuzlarıdır. Kondisyon merkezleri ve destek yerleri, müsabakaya uygun havuz ölçüleri ve atlama tesisleri bulunmaktadır.
Spora Yönelik Yüzme Havuzları : Okul ve yüzme sporu yapılan havuzlara benzer, halk tarafından da yararlanılan yüzme havuzlarıdır. Bunlar spor esaslarına uygun havuz ölçüleri ve su derinliklerine sahiptir.
Boş Zamanı Değerlendirme Yüzme Havuzları : Halk tarafından olduğu gibi okul ve yüzme sporu tarafından yararlanılan yüzme havuzlarıdır. Bunlar daha çok boş zamanı yönelik tesis ve donanıma sahiptir.
Eğlence Yüzme Havuzları : Yalnız boş zaman değerlendirmesine yarayan yüzme havuzlarıdır. Yüzme olanakları ve diğer başka dinlenmeye yönelik donanımlara da sahiptir (aquaparklar, su oyunları merkezi vs.)
Çırpınma Havuzları : Anne ve çocuk bölümünde çırpınma havuzları küçük çocukların suya alıştırılmasına ve oynamalarına yarar.
Yüzme Bilmeyenlerin Havuzu : Yüzme bilmeyenlerin havuzları; suya alışma, yüzme öğrenmek, gruplar halinde antrenman ve okul yüzücülüğü, yüzme bilmeyenlerin etkinliği, oyunlar vs. amaçlar için yapılır.
Variyo Havuzları : Yüksekliği ayarlanabilir ara zeminli variyo havuzları aşağıdaki etkinliklere yarar ( kaldırma, yüzme, sportif yüzme, su topu, dalma ve senkron yüzme ). Kaldırma zeminin yükseklik durumuna göre bir bölümde suya alışma, gruplar halinde antrenman yüzmesi, yüzme bilmeyenlerin etkinlikleri ve oyunlar.
Atlama tesislerinin altındaki iç yerleşim ve onların güvenlik alanları dikkate alınmamalıdır. Kaldırma genişliği havuz genişliğine eşittir.
Akan Kanallar : Serbest çizgili yataklı max. 1,35 mt derinlikte min. 2 mt genişliğinde kanallardır.
Donanım : Akış tesisatı ( büyük su debili sualtı memeleri )
Yüzerek Donaşım Kanalı : Max. 1,35 mt derin ve asgari 2 mt genişlikte kanal, uzunluk sınırsız.
Donanım : Girinti ve çıkıntılarda, örneğin sualtı püskürtme nozulları ve sualtı bankları,
Çocuklar,Yaşlılar ve Özürlüler Havuzu : ( ÇYÖ-Havuzları ) Suya alıştırmaya, yüzme öğrenmeye, yüzme hareket egzersizlerine yarar.
Hareket Havuzları ( Terapi Havuzları ): Sağlık ve rehabilitasyona, hareket egzersizlerine, su jimlastiğine ve dinlenmeye yarar.
Su Kaydırağı ve Azgın Su Kanalları :Su kaydırağı donanımın başlıca bir parçasıdır. Uzunluk, yükseklik, eğim kayma oluğunun şekillendirilmesi ve kapalı veya açık yapı şekliyle ayrılan DIN- EN 1069’a göre çeşitli yapım türleri bulunmaktadır. Su kaydırakları kendi havuzlarında veya yüzme bilmeyenlerin havuzlarında sona eren düz çıkış bölümüne sahiptirler. Su derinliği ve güvenlik aralıkları geçerli standartlara göredir. Azgın su kanallarıyla bağlanmış tutma olukları ile serbest şekillendirilmiş akış hatlarıdır. Bunlar için büyük su debileri gereklidir. Güvenlik hususlarına özellikle dikkat edilmelidir.
Tüm havuzları kullanım şekli, amacı ve yapılarına göre birçok ayrıma tabi tutmak mümkündür. Öncelikle yüzme havuzları ve görsel amaçlı kullanım sunan fıskiyeli ve şelaleli, su atraksiyonlu vs. süs havuzları bu ayrımın başını çekmektedir. Burada söz konusu incelemenize esas teşkil edecek havuzlar “yüzme maksatlı” havuzlardır. Yüzme havuzlarını yapıldıkları mekana göre açık ve kapalı havuzlar (ya da her ikisini birden içeren havuzlar) olarak ön ayrıma almak ve havuzları büyüklüklerine ve kullanım amaçları itibari ile de yine iki ayrı bölümde incelemek gerekir. Bunlar;
Özel Ev-Villa Havuzları (UHE-2 Kapsamına girer.) Genel Kullanıma Açık Havuzlar'dır (TSE 11899 Kapsamına girer.)
Havuzlar ayrıca yapım şekilleri itibariyle de kategorize edilebilir. Bunlar toprak üstüne (herhangi bir hafriyat yapılmaksızın) yerleştirilen ya da gömme olarak yapılan havuzlar, ayrıca betonarme kurallarına göre imal edilen ya da standart ve satandart olmayan boyutlarda hazırlanmış panel, destek, liner ve tesisatları ile teçhiz edilerek kullanılabilen hazır havuz türleri bu grup içinde sayılabilirler.
Havuzların yüzey suyunu harekete geçirerek yüzen materyali filtrasyonla iletme tekniklerine göre de taşmalı veya skimmerli havuzları tüm bu değerlendirme içinde saymak ve her havuzu ne tip olursa olsun bu formasyonla birleştirmek gerekecektir. Yüzey suyunun cebri usullerle filtrasyona iletildiği skimmerler ya da yüzey suyunun, içten taşma, dıştan taşma, tek taraftan taşırma, üstten taşma tabirler ile nitelendirildiği taşırmalı sistemle, saydığımız tüm havuzların ayrılmaz dizayn kriterlerini teşkil eder. Bu umuma açık havuzların kulanım amaçları ve derinlikleri yönünden de ele alınması gerekmektedir.